Maxaad Taqaana Taariikh Nololeedka Fanaanka Ka Caanka Geyiga Soomaalida Cabdinaasir Macallin Caydiid?

Addis-ababa(Hayaannews): Magaalada Addis Ababa ee dalka Itoobiya waxa xalay ku geeriyooday fannaankii caanka ahaa ee la odhan jiray Cabdinaasir Macallin Caydiid oo in muddo ah xanuunsanayay.

Xukuumadda Jamhuuriyadda ayaa tacsi direy fannaanka geeriyooday

Madaxweynaha Somaliland Muuse Biixi Cabdi ayaa fannaanka geeriyooday ku tilmaamay “Tiir adag oo ka baxay bahda fanka sidoo kalena uu ahaa mullaxamiiste, hoobal iyo kabanayste isla markaana si weyn looga yaqaanay geyiga, door muhiim ahna ka soo qaatay halgankii dibu xoraynta dalka iyo nabadayntii shacbiga Somaliland”, sida lagu shaaciyay bogga Facebook-ga ee telefishinka Qaranka Somaliland.

Kumuu ahaa Cabdinaasir?

Waxa uu ahaa muusigyahan qalabyo kala duwan tuma, laxansameeye iyo heesaa. Wuxuu ku dhashay Cadan, 1959. Tacliinta kaddib, Yemen wuxuu uga shaqeeyay xirfaddiisa makaanignimada; geerash buu Cadan ku lahaa. Fanka, siiba muusigga, wuu jeclaa ilaa yaraantiisii, hase ahaatee aabbihii baa ka hor taagnaa, oo hadba giitaar ka kala jebin jiray.

Sanadkii 1979 ayay reer Macallin Caydiid ka guureen Cadan oo Hargeysa degeen. Dhowr sano kaddib, Cabdinaasir dalka Qatar buu u dhoofay, 1983. Markaa uu Qatar tegay buu fursad u helay barashada muusigga. Kaman buu gacanta ku dhigay, macallin buu se waayay.

Hadba sidii loo jabo ayaa loo dhutiyaaye, buug buu iibsaday, dabadeed ka akhristay casharrada asaasiga ah ee muusigga. Buuggaas baa fure u noqday, wuxuuna la yimid dedaal iyo ka go’naan xooggan. Saddex sano gudahoodba qalinjebis buu ahaa. Intii uu Qatar ku sugnaana wuxuu la shaqeeyay fannaaniin reer Suudaan ah, waayo heesaha Carabiga ah buu ku tababartay kolkii hore.

Tumidda heesaha Soomaaliga ah wuxuu ku billaabay Qaraamiga, sida uu ku warramay. Heesihii ugu horreeyay ee tumiddooda uu isku dayayna waxaynu ka carrabbaabi karnaa codka Laac. Sidaas oo kale, Soomaalida, hoobal Maxamed Saleebaan Tubeec baa ah fannaankii koowaad ee Cabdinaasir uu kaman u tumo. Barnaamij uu Tubeec Qatar ku qabtay 1985 ayuu Cabdinaasir ka tumay.

Mar kale ayuu Hargeysa yimid 1986. Isla sanadkaas buu ku biiray kooxdii fanka ee Danan, wuxuuna safka hore ka raacay muusigyahannadii kooxdaas, oo aynu ka magacdhebi karno Nagiib Xaashi, Maxamed-Alto iyo Cabdi-Yare. Kooxdaas buu ka mid ahaa ilaa 1988. Wax-soo-saarkii kooxdaas ee Cabdinaasir kaalinta ku lahaana waxaynu ka xusi karnaa bandhig-faneedkii Axmed Mooge Liibaan ee Muqdisho, 1987.

Cabdinaasir wuxuu tumi jiray dhowr qalab, sida giitaar, dhexyar, oorgan iyo kaman. Masraxyaddii kooxda Danan, tusaale ahaan, Cabdinaasir waxa lagu xusuustaa giitaarka. Dhanka kale, isla xilliyadaas waxaa hirgalay kamankiisa oo lagu maqlay heesaha qaaciga ah. Labadaa kaddib waxaa fagaaraha yimid, shaashaddana laga arkay, Cabdinaasir oo dhexyar iyo oorgan tumaya. Hase ahaatee waxa si gaar ah loogu bartay kamanka.

Cuudka waxaa macallin dadban ugu ahaa, sida uu Cabdinaasir marar kala duwan saxaafadda ka sheegay, Jiim Sheekh Muumin. Gacanta Jiim buu jeclaa, dhegeysan jiray, oo uu hiigsan jiray. Si goonni ahna wuxuu ugu dayan jiray heesaha qaaciga ah ee Jiim uu u garaacay Kinsi Xaaji Aadan. Taasina waxay sababtay in uu ku taamo “tolow mar uun Kinsi maad hor fadhiisan oo maad wax u tumi!” Hammigiisaasi ma beenoobin. Wuxuu is arkay isaga oo Kinsi hor fadhiya, kamankana u tumaya, oo ay ku luuqaynayso, “anna laanta ubaxaa, adaan kuu lululayaa.”

Laga billaabo 1986 ilaa 1988 waxa soo baxay albannada qaaciga ah ee uu Cabdinaasir magaca ku kasbaday. Waa heesaha uu u tumay Axmed Gacayte, Aamina Cabdillaahi, Kinsi Xaaji Aadan, Axmed Mooge iyo kuwo kale.

Sanadkii 1988 wuxuu galay marxalad kale. Waa Cabdinaasir oo duurka ku jira, kamanka iyo qorigana midba gacan ku sita, tabtii Maxamed Mooge. Markanna cuudkiisa waxa lagu xusuusan karaa heesihii guubaabada dagaalka u badnaa ee uu u tumayay fannaaniintii SNM iyo Raadiyow Halgan, sida Rashiid Bullo iyo Sahra-Halgan.

Waqtigaa halganka, fanka guubaabada ah ka sokow, Cabdinaasir wuxuu lahaa kaalin kale. Waxaa lagu tilmaami karaa in uu ahaa dugsi muusig oo duurka ka furan. Mustafe Macallin Caydiid oo maanta ah muusigyahan dhowr qalab tuma, metalan, waa ardaydii uu Cabdinaasir xeryihii qaxootiga iyo furumihii dagaalka wax ku baray.

Kolkii uu halgankaa ka faraxashay, Cabdinaasir wuxuu u jeestay halgan kale. Xilligii dagaalka waxaa dumay fankii iyo dhammiba kaabeyaashiisii, tabtii ay daaraha Hargeysaba u dumeen xilligaas. Dagaalku tiyaatar iyo qalabba wuu sahayday. Sidaas oo kale, fannaaniintiina wax dhintay iyo wax debedaha u firxaday bay noqdeen, badiba.

Marxaladdanna Cabdinaasir wuxuu ahaa hormuudkii u guntaday bakhti’afuufka fanka, siiba fanka nool ee Hargeysaawiga ah. Metalan, wuxuu albanno qaaci iyo qaraamiba leh u garaacay fannaaniin aynu ka xusi karno Maxamed Axmed Kuluc, Seynab Cige Maxamed, Sahra Cali Xasan, Xuseen Cali Kaahin, Maxamed Nuur Giriig, Sahra Axmed Jaamac, Axmed Maxamed Good “Shinbir” iyo qaar kale. Geeddigaasina waa silsilad xidhiidhsan ilaa barnaamijyadiisii u dambeeyay ee Hiddadhawr iyo telefishinka Astaan.

Gebagebo

Labo halgan baa u baadisooc ahaa fanka Cabdinaasir Macallin Caydiid. Halganka hore waa kii hubaysnaa ee 1988 ilaa 1991 iyo kamankiisii uu duurka la galay.

Halganka labaadna waa soo noolaynta fanka. Labada marxaladoodba, fanka Cabdinaasir wuxuu wajahay caqabado waaweyn, laakiin wuu is dhiibi waayay.

Siciid M “Beegsi”waa qoraa arrimaha fanka iyo dhaqan ah oo deggan magaalada Hargeysa.

Isha ku hay Shabakada caalamiga ah ee WWW.Hayaannews.net oo kala soco wararkii ugu danbeeyey adduunyada.

Mustafe_Janaale

#Hayaannews, Office

Hargeysa, Somaliland

EMAIL: Hayaannewsonline@gmail.com